ការផ្សាយរបស់ NBC News នាពេលថ្មីៗនេះបានឱ្យដឹងថា មនុស្សជាតួអង្គជំរុញឱ្យសត្វឆ្អឹងកងប្រមាណជា ៦៨០ប្រភេទជិតផុតពូជ ហើយមនុស្សមួយចំនួនរស់នៅជុំវិញពិភពលោកមិនដឹងខ្លួននោះទេថា មានប្រភេទសត្វជាច្រើនកំពុងផុតពូជពីភពផែនដីនេះ ។ អ្នកស្រាវជ្រាវបាននិយាយថា មានវិធីងាយៗចំនួន៥ ដែលមនុស្សអាចការពារប្រភេទសត្វដែលជិតផុតពូជឱ្យមានរស់រាន ខណៈដែលពិភពលោកកំពុងអភិរក្សពិភពធម្មជាតិ ។

១. កាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ទឹក ៖ កង្វះទឹកមិនត្រឹមតែប៉ះពាល់ដល់ការរស់នៅរបស់មនុស្សប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ប៉ះពាល់ការរស់នៅរបស់សត្វផងដែរ ។ អង្គការជីវិតពិភពលោកសម្រាប់ការស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថា វត្តមានទឹកសាបក្នុងពិភពលោកមានបីភាគរយប៉ុណ្ណោះ ហើយប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីជាង ១សែនពឹងផ្អែកលើវា ។ ឧទាហរណ៍ប្រភេទសត្វជាច្រើននៅទ្វីបអាហ្វ្រិក ដំរីនិងរមាសពឹងផ្អែកលើទឹកដើម្បីទ្រទ្រង់គ្រួសាររបស់ពួកគេ ។ នៅពេលដែលអ្នកប្រើទឹកទាំងអស់ច្រើនលើសលុប នោះនឹងមានបញ្ហាកង្វះទឹកសម្រាប់សត្វទាំងអស់នោះដែរ ។ ដូចនេះ មនុស្សគួរកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ទឹក និងប្រើប្រាស់វាដោយសន្សំចៃបំផុត ។

២. កាត់បន្ថយប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិ និងកែច្នៃឡើងវិញ ៖ កែច្នៃធនធានធម្មជាតិប្រើប្រាស់ឡើងវិញជារឿងសំខាន់ជួយដល់សត្វដែលជិតផុតពូជ ។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានបញ្ជាក់ថា ការកែច្នៃឡើងវិញក៏ជួយការពារជម្រកសត្វព្រៃតាមរយៈការបន្ថយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់និងកាត់បន្ថយតម្រូវការនៃការជីកយករ៉ែ និងការចាក់សំរាមដែលបំពុលខ្យល់និងបរិស្ថាន ។ ការកែច្នៃឡើងវិញវាជាឱកាសល្អ ដោយមនុស្សគ្រប់គ្នាកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកតាមវិធីសាមញ្ញៗជាច្រើន ។

៣. អប់រំខ្លួនឯងនិងអ្នកដទៃអំពីប្រភេទសត្វជិតផុតពូជនៅក្នុងតំបន់ ៖ អ្នកត្រូវស្វែងយល់ពីផលប៉ះពាល់នៃសកម្មភាពមិនល្អ និងអប់រំខ្លួនឯងអំពីសត្វដែលជិតផុតពូជនៅក្នុងតំបន់របស់អ្នក ។ មានគេហទំព័រនិងអង្គការជាច្រើនដែលអ្នកអាចស្វែងរកវិធីស្ម័គ្រចិត្តនិងបន្តចូលរួមគាំទ្រ ក្នុងនោះមានវិទ្យាស្ថានជេនហ្គូដល អ្នកការពារសត្វព្រៃ និងសហភាពអន្តរជាតិសម្រាប់ការអភិរក្សធម្មជាតិ (IUCN) ។ សត្វនីមួយៗដើរតួយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងសង្វាក់អាហារ និងគ្រប់ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីដើម្បីរក្សាធម្មជាតិឱ្យមានតុល្យភាពផែនដី ។
៤. អភិរក្សការរស់នៅនិងបរិស្ថាន ៖ ការអភិរក្សនិងការពារជម្រកសត្វជាសកម្មភាពមួយដែលផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍បំផុតដែលអ្នកអាចធ្វើបាន ដើម្បីជួយដល់សត្វដែលជិតផុតពូជ ។ សម្រាប់ការចាប់ផ្តើមយើងអាចជួយកាត់បន្ថយការបំពុលបរិស្ថាន ។ ព្យាយាមកំណត់ចំនួនដំណើរកម្សាន្តដែលអ្នកប្រើនៅក្នុងរថយន្ត និងព្យាយាមជិះកង់ឱ្យបានញឹកញាប់ ។ កាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ចង្ក្រានឈើ ប្រើកង្ហារជំនួសម៉ាស៊ីនត្រជាក់និងចៀសវាងការប្រើឧបករណ៍ដែលប្រើហ្គាស ។
៥. ឥទ្ធិពលនៃការបង្ហាញទៅកាន់អ្នកដទៃ៖ ការបង្ហាញថាយើងយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះសត្វ យើងម្នាក់ៗអាចជះឥទ្ធិពលដល់មិត្តភក្តិ និងក្រុមគ្រួសារឱ្យមានការយល់ចិត្ត ។ វិធីមួយដែលយើងអាចបង្ហាញថា អ្នកុមិនប្រើប្រាស់ផលិតផលសត្វសម្រាប់ម៉ូតសម្លៀកបំពាក់ដូចជារោមសត្វ ស្បែកសត្វ ផ្កាថ្ម និងវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ផ្សេងទៀតដើម្បីបង្អួតសម្រស់នោះឡើយ ។ ផ្ទុយទៅវិញអ្នកគួរតែបញ្ចុះបញ្ចូលនិងលើកទឹកចិត្តអ្នកផ្សេងទៀតឱ្យឈប់ទិញផលិតផលទាំងនេះ និងកាត់បន្ថយតម្រូវការសម្ភារដែលធ្វើចេញពីសត្វព្រៃ ។
គូបញ្ជាក់ផងថា អ្នកត្រូវធ្វើសកម្មភាពទាំងអស់នោះពីព្រោះប្រភេទសត្វទាំងអស់ដើរតួយ៉ាងសំខាន់និងជះឥទ្ធិពលជាវិជ្ជមានដល់ភពផែនដី និងជាជីវៈចម្រុះកំពុងប្រឈមនឹងការគំរាមកំហែង ។ នោះវាជាការធានាថារាល់សកម្មភាពដ៏សាមញ្ញទាំងនេះអាចជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំង និងអាចជួយដល់សត្វជិតផុតពូជ ៕

ជីវប្រវត្តិ: លោក សន តុលា កំពុងសិក្សានៅដេប៉ាតឺម៉ង់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងសារគមនាគមន៍នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ។ បច្ចុប្បន្នលោកជាអ្នកសរសេរ និងអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានអប់រំនៃ AMS Education។