មនុស្សវៃឆ្លាតជាបុគ្គលដែលមានលក្ខណៈពិសេសជាងមនុស្សទូទៅ ត្រង់ខួរក្បាលមានភាពឈ្លាសវៃ និងពូកែដោះស្រាយបញ្ហា។ ជាទូទៅ កម្រិតនៃភាពវៃឆ្លាត គឺត្រូវបានវាស់ដោយវិធីជាច្រើន យ៉ាងណាមិញបើយោងតាម IDEAPOD ខាងក្រោមនេះ គឺជាសញ្ញាទាំង ៩ដែលបង្ហាញថាអ្នកជាមនុស្សឆ្លាត។
១. ចង់ដឹងចង់ឮ ៖ មនុស្សដែលមានភាពវៃឆ្លាត និងទេពកោសល្យខ្ពស់ ច្រើនមានអត្តចរិតចង់ដឹងចង់ឮ។ គេចូលចិត្តសួរសំណួរប្រៀបដូចជាកូនក្មេងដែរ ប៉ុន្តែសំណួរដែលពួកគេសួរកាន់តែមានភាពស៊ីជម្រៅ។ លើសពីនេះ នៅពេលដែលនរណាម្នាក់ប្រាប់ចម្លើយដល់គេ គេមិនងាយជឿទាំងស្រុងនោះទេ គេមានទម្លាប់សិក្សា និងស្រាវជ្រាវបន្ថែម ហើយភាពចង់ដឹងចង់ឮនេះ គ្មានដែនកំណត់នោះឡើយ។
២. ចូលចិត្តគិតបែបត្រេះរិះ (Critical thinking)៖ ការគិតបែបត្រេះរិះ គឺជាឆន្ទៈ និងសមត្ថភាពក្នុងការគិត វិភាគ ក្នុងកិច្ចការ ឬរឿងរ៉ាវអ្វីមួយប្រកបដោយភាពសមហេតុផល។ ការវាយតម្លៃ និងការសម្រេចចិត្តលើការងារ ឬភារកិច្ចរបស់បុគ្គលវៃឆ្លាត គឺពឹងផ្អែកទៅលើហេតុផលជាចម្បង និងប្រើអារម្មណ៍ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាជាដាច់ខាត។
៣. ដឹងចំណុចខ្សោយខ្លួនឯង ៖ ការដឹងពីចំណុចខ្សោយខ្លួនឯង ជាសញ្ញាពិសេសមួយដែលបង្ហាញថា បុគ្គលម្នាក់នោះជាមនុស្សឆ្លាត។ គេចេះទទួលស្គាល់កំហុស និងចំណុចខ្វះខាតរបស់ខ្លួនឯងនៅពេលបំពេញការងារ ហើយតែងតែកែលម្អកំហុស និងភាពខ្វះខាតទាំងនោះជានិច្ច។ ជាទូទៅ មនុស្សឆ្លាត មិនដែលតាំងខ្លួនថា ពួកគេជាមនុស្សចេះគ្រប់រឿងនោះទេ ផ្ទុយវិញ គេតែងត្រៀមខ្លួនរៀនសូត្រចំណេះដឹងថ្មីៗគ្រប់ពេល។
៤. ដឹងពីបរិស្ថានជុំវិញខ្លួនយ៉ាងលម្អិត ៖ លក្ខណៈលេចធ្លោមួយរបស់មនុស្សឆ្លាត គឺអាចដឹងអំពីអ្វីៗដែលកើតឡើងជុំវិញខ្លួនគេដោយងាយ ទោះមិនព្យាយាមសង្កេតក៏ដោយ។ ជារឿយៗមនុស្សប្រភេទនេះ ភាគច្រើនជា កវីនិពន្ធ សិល្បករ ឬជាមនុស្សចូលចិត្តការបង្កើតថ្មី ដែលពួកគេចូលចិត្តបង្ហាញចេញនូវទិន្នន័យ និងរឿងរ៉ាវដែលគេបានសង្កេតជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
៥. ពូកែច្នៃប្រឌិត និងមានគំនិតបង្កើតថ្មី៖ អ្វីគ្រប់ដែលកើតឡើងនៅក្នុងពិភពលោកនេះ គឺកើតឡើងពីគំនិត និងការអនុវត្តគំនិតប្រកបដោយភាពវៃឆ្លាត។ ខណៈ មនុស្សឆ្លាតភាគច្រើន គឺមានសមត្ថភាពបង្កើតគំនិតថ្មីៗ អនុវត្តគំនិតរបស់គេបានយ៉ាងល្អ ហើយគំនិតទាំងនោះអាចមានឥទ្ធិពលទាំងនោះ ក៏អាចនាំឱ្យពិភពលោកមានការផ្លាស់ប្ដូរ និងរីកចម្រើនទៅមុខផងដែរ។ ជាក់ស្ដែង គំនិត និងទ្រឹស្តីរបស់អ្នកប្រាជ្ញដែលពោរពេញដោយភាពច្នៃប្រឌិតជាច្រើនរូបដូចជា Nicola Tesla, Thomas Edison, Isac Newton និង Albert Einstein បានជះឥទ្ធិពល និងបង្កើតឱ្យមានអ្វីៗជាច្រើនក្នុងពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន។
៦. រៀនចំណេះដឹងថ្មីៗឆាប់ចេះ៖ សញ្ញាពិសេសមួយទៀតរបស់មនុស្សឆ្លាត គឺសមត្ថភាពរៀនចំណេះដឹង ជំនាញ និងបញ្ញាតិ្តនៃគំនិតថ្មីៗឆាប់ចេះ។ គេអាចស្វែងយល់ និងវិភាគមេរៀន ចំណេះដឹង ឬរបៀបប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ថ្មីៗដែលទើបបង្កើតឡើងបានយ៉ាងរហ័ស ខណៈពេលមនុស្សទូទៅត្រូវការពេលយ៉ាងយូរ ដើម្បីសិក្សាស្វែងយល់។
៧. ពិបាកជ្រើសរើសអាជីពតែមួយ៖ ទន្ទឹមនឹងភាពពិសេសជាច្រើន មនុស្សឆ្លាតក៏មានបញ្ហាប្រឈមដែរ គឺពិបាកជ្រើសរើសអាជីព ព្រោះពួកគេមានគំនិត និងទេពកោសល្យច្រើនខ្លាំងពេក ដែលនាំឱ្យពិបាកប្ដេជ្ញាចិត្តក្នុងការបំពេញការងារក្នុងវិស័យតែមួយ។ ជាទូទៅ ពួកគេអាចមានអាជីព ឬទេពកោសល្យច្រើនលើសមនុស្សធម្មតា។
៨. ចូលចិត្តវិភាគ និងគិតបែបស៊ីជម្រៅ៖ មនុស្សឆ្លាតជាទូទៅគឺមានទម្លាប់គិត និងវិភាគទៅលើបញ្ហា និងប្រធានបទអ្វីមួយយ៉ាងស៊ីជម្រៅ បើទោះជាមិនចង់គិតក៏ដោយ។ មនុស្សប្រភេទនេះ ជាទូទៅជាបុគ្គលដែលមានភាពជោគជ័យក្នុងអាជីវកម្ម ការបង្កើតថ្មី និងការច្នៃប្រឌិត ប៉ុន្តែពួកគេក៏ងាយប្រឈមនឹងបញ្ហាថប់បារម្ភ ជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត និងភាពមិននឹងនៃអារម្មណ៍ផងដែរ។ ការគិតស៊ីជម្រៅគឺជារឿងល្អ ប៉ុន្តែវាទាមទារឱ្យមានមូលដ្ឋានក្នុងការគិត ពុំនោះទេ វានឹងក្លាយជាការគិតបែបរវើរវាយទៅវិញ។
៩. ចាប់អារម្មណ៍អ្វីដែលអ្នកដទៃមិនចាប់អារម្មណ៍ ៖ លក្ខណៈពិសេសរបស់មនុស្សឆ្លាត គឺសមត្ថភាពក្នុងការចោទសួរ ស្រាវជា្រវ និងចាប់អារម្មណ៍អ្វីដែលអ្នកដទៃគិតថា ជារឿងសាមញ្ញ ឬអត់ប្រយោជន៍។ វាអាចជាអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងជាប់ទាក់ទងនឹងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់យើង ដូចជាការព្យាយាមផ្លាស់ប្ដូររបៀបរស់នៅឱ្យងាយស្រួលជាងមុន ឬការបង្កើតវិធីទំនាក់ទំនងថ្មីៗជាដើម។ ជើងមេឃនៃរបកគំហើញថ្មីៗនឹងបើក នៅពេលដែលយើងចេះចោទសួរ និងចាប់អារម្មណ៍អ្វីដែលអ្នកដទៃមិនចាប់អារម្មណ៍៕