ភ្នំពេញ – ទន្ទឹមនឹងការកើនឡើង នៃចំនួនប្រជាជនក្នុងពិភពលោក ប្រជាជនកម្ពុជា ក៏មានចំនួនកើនឡើងគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ក្នុងអំឡុងពេលជាងពីរទស្សវត្សរ៍កន្លងមកនេះ ពោលគឺកើនពីចំនួន ១១,៤លាននាក់នៅឆ្នាំ១៩៩៨ មក ១៦,៨លាននាក់នៅឆ្នាំ២០២២ ។
ក្នុងសារលិខិតចូលរួមទិវាប្រជាជនពិភពលោកលើកទី៣៤ ថ្ងៃទី១១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ការកើនឡើងនៃចំនួនប្រជាជនកម្ពុជា គឺជាជោគជ័យដ៏ធំធេងដែលកើតចេញពីការខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នា ទាំងរាជរដ្ឋាភិបាល ទាំងដៃគូអភិវឌ្ឍ រួមទាំងវិស័យឯកជន និងសង្គមស៊ីវិល ក្នុងការកែលម្អ និងការអភិវឌ្ឍវិស័យសុខាភិបាលសាធារណៈ។ លើសពីនេះ កម្ពុជាកំពុងស្ថិតក្នុងបរិបទប្រជាសាស្រ្តមួយល្អប្រសើរសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍសង្គម សេដ្ឋកិច្ចជាតិបានលឿនជាងមុន ដោយសារប្រជាជនក្នុងវ័យធ្វើការច្រើន និងប្រជាជនវ័យក្នុងបន្ទុកតិច ដែលចំនួនប្រជាជនវ័យ១៥-៦០ឆ្នាំ នឹងកើនដល់ ៦៥ភាគរយ នៃប្រជាជនសរុប និងផលធៀបវ័យក្នុងបន្ទុកសរុបនឹងថយចុះដល់ចំនួន ៥៤នាក់ក្នុងចំណោមប្រជាជនវ័យ ១៥-៦០ឆ្នាំ ១០០នាក់នៅឆ្នាំ២០៤០ ដែលបរិបទនេះ ហៅថា ភាគលាភប្រជាសាស្រ្ត។
តែយ៉ាងណា បើតាមការលើកឡើងរបស់សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី ដើម្បីចាប់យកឱកាស នៃភាគលាភប្រជាសាស្រ្តដែលកំពុងមាន កម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវមានការតម្រង់ទិសគោលនយោបាយតាមវិស័យពាក់ព័ន្ធឱ្យបានសមស្រប និងទាន់ពេល តាមរយៈគោលនយោបាយជាតិប្រជាជន ដែលជាក្របខ័ណ្ឌគោលនយោបាយរួមមួយសម្រាប់តម្រង់ទិសគ្រប់វិស័យ ជាពិសេសការអប់រំ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ការបង្កើតការងារ និងផលិតភាពការងារ ការបង្កើនការវិនិយោគលើវិស័យសុខាភិបាល បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល យេនឌ័រ និងការបង្កើតឱ្យមានកម្មវិធីសន្សំប្រាក់ សំដៅប្រែក្លាយកម្លាំងពលកម្មឱ្យក្លាយទៅជាមូលធនមនុស្ស សម្រាប់ជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រទេសឱ្យបានលឿនជាងមុន។
គួរបញ្ជាក់ថា ការកើនឡើង នៃប្រជាជនកម្ពុជានាពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ គឺបណ្តាលមកពីការធ្លាក់ចុះ នៃអត្រាមរណភាព ការកើនឡើង នៃអាយុសង្ឃឹមរស់របស់ប្រជាជន។ អត្រាមរណភាពមាតាមានការធ្លាក់ចុះគួរឱ្យកត់សម្គាល់ គឺធ្លាក់ចុះពី ៤១០នាក់ ក្នុង ១០០ ០០០កំណើតរស់ នៅឆ្នាំ២០០៨ មកត្រឹម ១៧០នាក់ ក្នុង ១០០ ០០០កំណើតរស់ នៅឆ្នាំ២០១៤ និងនៅត្រឹម ១៥៤នាក់ ក្នុង ១០០ ០០០កំណើតរស់ នៅឆ្នាំ២០២១-២០២២។ ចំណែកអត្រាមរណភាពកុមារអាយុក្រោម ៥ឆ្នាំ ថយចុះយ៉ាងខ្លាំង គឺថយចុះពី ១២៤នាក់ ក្នុង ១០០០កំណើតរស់នៅឆ្នាំ២០០០ មកត្រឹម ៥៤នាក់ ក្នុង ១០០០កំណើតរស់នៅឆ្នាំ២០១០ និងមកត្រឹម ១៦នាក់ ក្នុង ១០០០កំណើតរស់ នៅឆ្នាំ២០២១-២០២២។ អាយុសង្ឃឹមរស់របស់ប្រជាជនកម្ពុជា មានការកើនឡើងជាលំដាប់ គឺកើនពី ៥៤ឆ្នាំ សម្រាប់បុរស និង៥៨ឆ្នាំសម្រាប់ស្រ្តី នៅឆ្នាំ១៩៩៨ ដល់ ៦១ឆ្នាំសម្រាប់បុរស និង ៦៤ឆ្នាំសម្រាប់ស្រ្តី នៅឆ្នាំ២០០៨ និងដល់ ៧៤,៣ឆ្នាំសម្រាប់បុរស និង ៧៦,៨ឆ្នាំ សម្រាប់ស្រ្តីនៅឆ្នាំ២០១៩៕