អូទីហ្សឹម និង ADHD (វិបល្លាសដោយខ្វះការផ្តោតអារម្មណ៍ សកម្មហួសពេក) គឺជាបញ្ហាដែលទាក់ទងទៅនឹងការលូតលាស់របស់កុមារដូចគ្នា និងមានសញ្ញាណមួយចំនួនប្រហាក់ប្រហែលគ្នា។ យ៉ាងណាក៏ដោយ បញ្ហាទាំងពីរនេះ ជាសញ្ញាណ ដែលមានលក្ខណៈដាច់ដោយឡែកពីគ្នា។
តើអូទីហ្សឹម និង ADHD ជាជំងឺផ្លូវចិត្ត ឬយ៉ាងណា?
លោក ហឿ សេធុល ប្រធានសមាគមអ្នកប្រឹក្សា និងអ្នកចិត្តសាស្រ្តកម្ពុជា និងជាស្ថាបនិកសេវាប្រឹក្សាយោបល់ និងអប់រំផ្លូវចិត្ត (KCPS) មានប្រសាសន៍ថា អូទីហ្សឹម និង ADHD (វិបល្លាសដោយខ្វះការផ្តោតអារម្មណ៍ សកម្មហួសពេក) មិនមែនជាជំងឺទេ ប៉ុន្តែនេះគឺជាបញ្ហាដែលទាក់ទងទៅនឹងការរីកលូតលាស់របស់កុមារ ( developmental issues)។ លោកបន្តថា នៅក្នុងសៀវភៅ DSM គេប្រើពាក្យថា វិបល្លាសនៃការរីកលូតលាស់ ឬ developmental issues, ហេតុនេះ អ្នកជំនាញមិនចាត់ទុកបញ្ហានេះជាជំងឺឡើយ។
ហេតុអ្វីបានជាមានបញ្ហាអូទីហ្សឹម និង ADHD ?
អ្នកជំនាញខាងលើ លើកឡើងថា ចំពោះមូលហេតុ ដែលនាំឱ្យមានបញ្ហាអូទីហ្សឹម និង ADHD កើតឡើង អ្នកស្រាវជ្រាវមិនទាន់យល់ដឹងច្បាស់នៅឡើយទេ ប៉ុន្តែគេអាចសន្និដ្ឋានបាន ដោយផ្អែកលើកត្តា ៣ ដូចជា ទី១. កត្តាតំណពូជ មានន័យថា នៅពេលឪពុកម្ដាយមានអូទីហ្សឹម និង ADHD អ្នកជំនាន់ក្រោយ អាចប្រឈមនឹងបញ្ហានេះដែរ។ ទី២. កត្តាបរិបទរស់នៅ ជាក់ស្ដែង ដូចជា នៅពេលដែលម្ដាយឪពុកប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឺង និងហូបអាហារដែលផ្ទុកសារធាតុគីមីច្រើនពេក ធ្វើឱ្យសុខភាពខ្សោយ ប៉ះពាល់ដល់សារពាង្គកាយ ដែលធ្វើឱ្យមានបម្រែបម្រួលអរម៉ូន និងហ្សែន នាំឱ្យមានបញ្ហាអូទីហ្សឹម និង ADHD និង ទី៣. កត្តាវ័យបង្កកំណើត, អ្នកស្រាវជ្រាវរកឃើញថា មនុស្សដែលមានវ័យច្រើន ហើយចាប់ផ្ដើមមានផ្ទៃពោះបង្កកំណើតគឺអាចប្រឈមមុខនឹងកូនកើតមកមិនប្រក្រតី។
សញ្ញាណ និងផលប៉ះពាល់ នៃអូទីហ្សឹម
អ្នកចិត្តសាស្ត្ររូបនេះ លើកឡើងថា សញ្ញាណទាក់ទងនៅនឹងបញ្ហាអូទីហ្សឹម មានប្រហែលជាជាង ៥០ចំណុច។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងចំណុចជាង ៥០នោះ គេបែងចែកជាបួនក្រុម មានដូចជា ទី១. បញ្ហាទាក់ទងទៅនឹងភាសា, អាចចេះនិយាយយឺត និយាយមិនត្រូវឃ្លា និងនិយាយមិនបានច្បាស់លាស់ទៅមុខទៅក្រោយជាដើម។ ទី២. បញ្ហាអាកប្បកិរិយា, ជាមនុស្សឆេវឆាវ ច្រង៉េងច្រង៉ាង ងាយមួរម៉ៅ ងាយច្របូកច្របល់ និងធ្វើបាបខ្លួនឯង។ ទី៣. បញ្ហាទំនាក់ទំនងសង្គម, មិនសូវយល់ពីរបៀបទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកដទៃ និងទី៤. បញ្ហាញាណទាំង ៥ មានន័យថា ញាណទាំង៥ របស់មនុស្សអាចនឹងមិនមានភាពប្រក្រតី ដូចជា មិនចេះសំឡឹងមុខ ប្រតិកម្មទៅនឹងសំឡេង មានបញ្ហារសជាតិ ក្លិន និងកាយវិញ្ញាណជាដើម។
សញ្ញាណ និងផលប៉ះពាល់នៃ ADHD
ADHD ទាក់ទងទៅនឹងការរីកលូតលាស់របស់កុមារ ( developmental issues) មានន័យថា នៅពេលដែលកុមារកើតមក គេអាចជាក្មេងដែលសកម្មខ្លាំង ព្រោះអរម៉ូន និងធាតុគីមីក្នុងរាងកាយគាត់មួយចំនួនធ្វើឱ្យគាត់មានការវិវត្តន៍ខុសប្រក្រតី។ ADHD មិនដូចគ្នាទៅនឹងបញ្ហាអូទីហ្សឹមនោះទេ។ កុមារដែលមានបញ្ហា ADHD គឺជាកុមារ ដែលមានបញ្ហាក្នុងផ្ចង់អារម្មណ៍ និងសកម្មខ្លាំង ហើយនៅក្នុង ADHD គឺមានបីប្រភេទ ដូចជា ប្រភេទដែលសកម្មខ្លាំង, ប្រភេទដែលពិបាកផ្ចង់អារម្មណ៍ និងប្រភេទដែលសកម្ម និងពិបាកផ្ចង់អារម្មណ៍។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក ហឿ សេធុល។
លោកបន្តថា សកម្មខ្លាំង ក្នុងន័យនេះ មានន័យថា មិនចេះនៅស្ងៀម ម្ដងរត់ទៅនេះ ម្ដងរត់ទៅនោះ លោតចុះលោតឡើង ដើរចុះដើរឡើង ហើយប្រសិនបើឱ្យគាត់អង្គុយមួយកន្លែងគាត់មិនចេះនៅនោះទេ។ ជាពិសេស គាត់មានថាមពលខ្លាំង ដែលធ្វើឱ្យគាត់មិនអាចនៅស្ងៀម។
វិធីសាស្ត្រការពារ អូទីហ្សឹម និង ADHD
អ្នកជំនាញខាងលើពន្យល់ថា ប្រសិនបើរកវិធីសាស្ត្រការពារតាំងពីដំបូង គឺមិនមានវិធីសាស្ត្រនោះទេ ប៉ុន្តែអ្វីដែលយើងអាចធ្វើបាន គឺមុននឹងសម្រេចចិត្តយកបុត្រធីតា យើងគួរតែថែទាំសុខភាពយើងឱ្យបានល្អ និងគួរតែរៀបការក្នុងវ័យមួយសមរម្យ ដែលជាវ័យបង្កកំណើតបានល្អ (ចន្លោះអាយុ ២០ឆ្នាំ មកដល់ ៣០ឆ្នាំតិចតួច) ព្រោះនៅក្នុងវ័យនេះ ឱកាសដែលកូនមានអូទីហ្សឹម និង ADHD គឺមានភាគរយទាប៕