ជីវិតសិក្សានៅថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យជាជំហ៊ានសិក្សាថ្មីមួយកម្រិតទៀត បន្ទាប់ពីសិស្សបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់ទី១២ ។ អាចនិយាយថា នេះជាដំណាក់កាលសិក្សាអំពីរឿងរ៉ាវជីវិត ការងារ និងសង្គម ។ សិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យទាំងកម្រិតបរិញ្ញាបត្ររង បរិញ្ញាបត្រ ឬសញ្ញាបត្រជំនាញបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេស និងវិជ្ជាជីវៈ មានភាពខុសប្លែកគ្នាពីទិដ្ឋភាពសិក្សានៅថ្នាក់វិទ្យាល័យ ។ ខាងក្រោមនេះ ជាបទពិសោធន៍ជីវិត ៥ចំណុចដែលយុវជនអាចត្រៀមខ្លួនមុនពេលឈានជើងចូលសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ ។
១. របៀបរស់នៅថ្មី ៖ ជាក់ស្តែងអ្វីដែលងាយឃើញមុនគេគឺការប្តូរទីតាំងសិក្សា ។ ត្បិតនៅកម្ពុជាមានសាកលវិទ្យាល័យ និងវិទ្យាស្ថានសិក្សាកម្រិតបរិញ្ញាបត្ររង បរិញ្ញាបត្រ ឬសញ្ញាបត្រជំនាញបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេស និងវិជ្ជាជីវៈក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែមិនប្រាកដថា មហាវិទ្យាល័យ ឬទីកន្លែងសិក្សានោះមានតម្រូវការស្របតាមការចង់បានរបស់និស្សិតឡើយ ។ ជម្រើសល្អបំផុត គឺនិស្សិតត្រូវបង្ខំចិត្តចំណាកស្រុករស់នៅឆ្ងាយពីផ្ទះ និងឆ្ងាយពីសមាជិកគ្រួសារ ។
គម្លាតនៃការរស់នៅនេះអាចបង្កការលំបាកជាច្រើនដល់យុវជនដែលមានជីវភាពពុំសូវធូរធារ ដូចជា ទីស្នាក់អាស្រ័យ ការចំណាយលើថ្លៃការសិក្សា ការចំណាយលើមធ្យោបាយធ្វើដំណើរ ព្រមទាំងការចំណាយលើសេវាសុខភាពជាដើម ។ និស្សិតត្រូវត្រៀមខ្លួនជានិច្ច ប្រឈមនឹងការរស់នៅក្នុងរូបភាពចំណាកស្រុកឆ្ងាយគ្រួសារ ។
២. ទំនាក់ទំនង ៖ ទីកន្លែងសិក្សាថ្មី បរិយាកាសរស់នៅថ្មី និងទំនាក់ទំនងថ្មី គឺជារបត់ជីវិតថ្មីមួយដែលតម្រូវឱ្យនិស្សិតមានទំនាក់ទំនងថ្មីៗជាមួយមនុស្សជុំវិញខ្លួន ។ ទំនាក់ទំនងថ្មីជួយឱ្យនិស្សិតបង្កើនគុណភាពជីវិត និងការប្រកួតប្រជែងផ្សេងៗក្នុងជីវិតសិក្សា ។ ទំនាក់ទំនងថ្មីនេះ អាចជារឿងល្អសម្រាប់និស្សិត ប៉ុន្តែការរាប់អានគ្នា ឬការផ្តល់ទំនុកចិត្តលើទំនាក់ទំនងជាមួយបុគ្គលថ្មីៗ ទាមទារឱ្យនិស្សិតពិចារណាឱ្យបានល្អិតល្អន់ និងឈ្វេងយល់ឱ្យបានស៊ីជម្រៅពីបុគ្គល មុននឹងផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្ត ។
៣. ហិរិញ្ញវត្ថុ ៖ រស់នៅឆ្ងាយផ្ទះចាយលុយច្រើនដើម្បីចំណេះជារឿងធម្មតាសម្រាប់អ្នកសិក្សាចំណាកស្រុកចង់បានជំនាញ ។ ទំហំចំណាយនឹងកើនឡើងជាលំដាប់ទៅតាមឆ្នាំសិក្សានីមួយៗ ដោយសារតម្រូវការផ្សេងៗចេះតែកើនឡើង ។ សម្រាប់អ្នកមានជីវភាពធូរធារការចំណាយមិនមែនជាបញ្ហាចោទខ្លាំងនោះទេ ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្នកមានជីវភាពពុំសូវធូរធារ ការចំណាយនៅសាកលវិទ្យាល័យជាបន្ទុកធំមួយគ្រួសារ ។
និស្សិតភាគច្រើនបានបង្ខំចិត្តរៀនផងធ្វើការផង ដើម្បីទទួលបានឱកាសសិក្សាស្របតាមគោលដៅរបស់ខ្លួន ។ ដំណើរស្វែងរកប្រភពហិរញ្ញវត្ថុបន្ថែមនេះ ជាដំណាក់កាលថ្មីមួយ ដែលតម្រូវឱ្យនិស្សិតរៀនរស់ដោយស្វ័យភាព ឬរៀនរស់ដោយខ្លួនទីពឹងខ្លួន ។ ជាមួយគ្នានេះដែរ ការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុបានត្រឹមត្រូវនៅពេលសិក្សានេះ ក៏ជាមេរៀនជីវិតដ៏សំខាន់ដែលនិស្សិតគ្រប់រូបត្រូវដឹង ។ និស្សិតក៏ត្រូវប្រាកដថា តើការវិនិយោគពេលវេលា និងកម្លាំងកាយក្នុងពេលសិក្សានៅមហាវិទ្យាល័យជាពរជ័យសម្រាប់ខ្លួនឯង គ្រួសារ និងសង្គម ដែលមិនមែនជាបន្ទុកនៅក្នុងផ្នែកណាមួយ ។
៤. របៀបសិក្សា ៖ រៀនគ្រាន់តែដឹង និងរៀនដើម្បីបានចំណេះដឹងខុសគ្នា ពីព្រោះរៀនគ្រាន់តែដឹង គឺដឹងតែរៀនកំដរថ្នាក់ និងយកវត្តមានសិក្សាតែប៉ុណ្ណោះ ។ តែផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើនិស្សិតរៀនដើម្បីទទួលបានចំណេះដឹងពិត និងមានឱកាសទទួលបានការងារល្អៗ នោះតម្រូវឱ្យនិស្សិតខិតខំប្រឹងឱ្យបានខ្លាំងក្លាបំផុត ។ របៀបសិក្សានៅពេលនេះ គឺរៀនប្រកួតប្រជែងរកគុណភាពជីវិត ។ ដើម្បីឱ្យជីវិតសិក្សាមានគុណភាពនិស្សិតត្រូវរៀនច្រើនរូបភាពទាំងក្នុងថ្នាក់ ទំនាក់ទំនង សិក្ខាសាលា និងកម្មវិធីសង្គមផ្សេងៗ ។
៥. គោលដៅជីវិត ៖ គោលដៅជីវិតសិក្សានៅថ្នាក់វិទ្យាល័យ គឺចង់បានពិន្ទុខ្ពស់ និងប្រឡងជាប់និន្ទេសល្អ ព្រមទាំងទទួលបានអាហារូបករណ៍សិក្សាជំនាញណាមួយនៅសាកលវិទ្យាល័យ ឬបានសិក្សាមុខជំនាញណាមួយដែលខ្លួនពេញចិត្ត ។ ចំណែកគោលដៅជីវិតនៅមហាវិទ្យាល័យ គឺដំណើរនៃការរៀបចំផែនការជីវិត និងកសាងគុណភាពជីវិតឱ្យមានសុភមង្គល ។ ចំណុចភ្ជាប់គ្នានេះ ការសិក្សានៅថ្នាក់វិទ្យាល័យជាមូលដ្ឋានសំខាន់សម្រាប់ការសិក្សានៅថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យ ។ គួររំលឹកថា ជីវិតសិក្សាដែលមានគោលដៅច្បាស់លាស់ និងជួយឱ្យនិស្សិតដោះស្រាយបញ្ហាលំបាកៗ ដោយងាយស្រួល ព្រមទាំងបំលែងកិច្ចការស្មុកស្មាញទាំងឡាយ ឱ្យក្លាយជាឱកាសរីកចម្រើនសម្រាប់បច្ចុប្បន្ន និងអនាគត ៕