ក្នុងការប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ឬបាក់ឌុប សម័យប្រឡង ៨ តុលា ២០២៤ មានបេក្ខជនដាក់ពាក្យប្រឡងសរុបចំនួន ១៣៧ ០៤០នាក់ ក្នុងនោះបេក្ខជនជ្រើសរើសថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តសង្គមរហូតដល់ ៩៧ ៦៨២នាក់ ខណៈថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តពិតមានត្រឹមតែ ៣៩ ៣៥៨នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ ការកើនឡើងនៃបេក្ខជនដាក់ពាក្យទៅខាងផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តសង្គមច្រើន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងអប់រំអះអាងថា គឺដោយសារតែមានកំណែទម្រង់នៃការប្រឡង។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ហង់ជួន ណារ៉ុន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា មានប្រសាសន៍ថា នៅមុនពេលធ្វើកំណែទម្រង់ការប្រឡងបាក់ឌុប គេសង្កេតឃើញថា សិស្សថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តពិតមានប្រមាណ ៧០% ហើយសិស្សថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តសង្គមគឺមានតែប្រមាណ ៣០% គឺដោយសារនៅពេលនោះ ការរៀបចំប្រធានវិញ្ញាសា ជាវិញ្ញាសាពហុជ្រើសរើស មានភាពងាយស្រួលក្នុងការកែ ហើយសិស្សក៏ងាយស្រួលក្នុងការចម្លង។ ដូច្នេះ នាំឱ្យសិស្សចូលរៀនថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តពិតច្រើន ដើម្បីងាយប្រឡងជាប់ ដោយគ្រាន់តែគូសសញ្ញាគ្រីស ។ ចំណែកថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តសង្គមវិញ ត្រូវសរសេរច្រើន ហើយចេះច្បាស់ទើបសរសេរបាន។
បើតាមប្រសាសន៍របស់ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្រ្តី នៅពេលចាប់ផ្ដើមរឹតបន្តឹងការប្រឡងបាក់ឌុប ដើម្បីប្រឡងជាប់ថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តពិត សិស្សត្រូវមានសមត្ថភាពលើមុខវិជ្ជារូបវិទ្យា គណិតវិទ្យា គីមីវិទ្យា ជីវវិទ្យា ភាសាខ្មែរ និងប្រវត្តិវិទ្យា (ភាសាអង់គ្លេសជាភាសាជ្រើសរើស)។ មុខវិជ្ជាទាំងនេះ គឺលំបាកប្រសិនបើសិស្សមិនមានមូលដ្ឋានគ្រឹះចាប់ពីថ្នាក់ទី៧ ហើយប្រសិនបើសិស្សមិនមែនជាសិស្សពូកែ គឺប្រឡងមិនជាប់នោះទេ។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ហង់ជួន ណារ៉ុន មានប្រសាសន៍ថា ដោយសារថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តសង្គម មានអត្រាជាប់ខ្ពស់ជាងថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តពិត ទើបធ្វើឱ្យសិស្សថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តសង្គមកើនឡើង។ ក៏ប៉ុន្តែអត្ថប្រយោជន៍សិស្សរៀនថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តពិត គឺអាចមានសមត្ថភាពទៅបន្តការសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យធំៗ ដូចជា វិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជា សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ដោយមានសិស្សជាង ៣ម៉ឺននាក់អាចមានលទ្ធភាពចូលរៀន ចាប់យកមុខវិជ្ជាវិទ្យាសាស្រ្ត ហើយអាចចេញទៅវិញមានការងារធ្វើល្អ។ សម្រាប់សិស្សរៀនថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តសង្គម ក៏អាចរកការងារល្អធ្វើបានដែរ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែមិនអាចក្លាយជាវិស្វករបានដូចសិស្សថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តពិត។
«ខ្ញុំជឿជាក់ថា ចំនួនប៉ុណ្ណឹងយើងនឹងបន្តខិតខំប្រឹងប្រែងតទៅទៀត បុន្តែសំខាន់គឺគុណភាព សិស្សវិទ្យាសាស្រ្តពិត ៣០%មែន ប៉ុន្តែធានាគុណភាព។»
សម្រាប់លោក គីម ដារ៉ា ស្ថាបនិកសាលាបង្វឹក Startup Community មានប្រសាសន៍ថា ផ្អែកលើព័ត៌មានជាក់ស្ដែងដែលទទួលបានតាមរយៈការធ្វើស្ថិតិពីសិស្ស គឺសិស្សជ្រើសរើសថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តសង្គម មិនមែនមកពីស្រឡាញ់ផ្នែកសង្គមនោះទេ គឺដោយសារការប្រឡងថ្នាក់សង្គមមានភាពងាយស្រួល ចំណែកការប្រឡងថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តពិត មានការលំបាក រហូតដល់ប្រឡងជាប់បាក់ឌុបហើយ ទើបសិស្សត្រឡប់ចូលរៀនផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តពិតនៅសាកលវិទ្យាល័យវិញ។ លោកថា នេះជាបញ្ហា និងជាការព្រួយបារម្ភ ដោយស្តង់ដានៃការប្រឡងទាំងពីរមិនដូចគ្នា គឺការប្រឡងថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តពិតលំបាកក្នុងការជាប់ ចំណែកការប្រឡងថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តសង្គមងាយក្នុងការជាប់ ដែលជំរុញឱ្យសិស្សដាក់ពាក្យប្រឡង ឬរៀនផ្នែកសង្គម ដើម្បីជាប់បាក់ឌុប។
ស្ថាបនិកសាលាបង្វឹក Startup Community បន្ថែមថា សិស្សថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តសង្គមមួយចំនួនយល់ថា មិនបាច់ខំប្រឹងរៀនក៏ប្រឡងជាប់ដែរ គឺទៅថ្ងៃអនាគតមិនល្អនោះទេ ដោយសារសិស្សខ្សោយ មិនសូវមានគុណភាពខ្លាំង។ ក្នុងនោះ ក៏មានការជំរុញពីសាលាឱ្យសិស្សរៀនផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម ព្រោះខ្លាចសិស្សធ្លាក់ ដោយសារផ្នែកសង្គមងាយប្រឡងជាប់ជាង។ ប៉ុន្តែផ្ទុយមកវិញ បើសិស្សរៀនផ្នែកសង្គម ដោយសារពួកគាត់ស្រឡាញ់មុខវិជ្ជាផ្នែកសង្គម ខិតខំប្រឹងប្រែងរៀនសូត្រ គុណភាពវិញ្ញាសាល្អទាល់តែចេះទើបជាប់ដូចថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តពិត នោះនឹងល្អប្រសើរវិញ។
លោក គីម ដារ៉ា យល់ឃើញថា ដើម្បីជំរុញសិស្សចាប់យកមុខវិជ្ជាវិទ្យាសាស្រ្ត ក៏ដូចជាបង្កើនចំនួនសិស្សថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តពិត គឺក្រសួងអប់រំ ត្រូវពង្រឹងវិញ្ញាសាប្រឡងបាក់ឌុបឡើងវិញ ពោលគឺស្តង់ដាវិញ្ញាសាថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តសង្គមប្រហាក់ប្រហែលថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តពិត នោះនឹងនាំឱ្យសិស្ស និងសាលានឹងចាប់ផ្ដើមគិតឡើងវិញថា ថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តសង្គម ក៏មិនងាយប្រឡងដែរ ហើយបើមើលទៅពិបាកដូចគ្នា សាលានឹងជំរុញសិស្សឱ្យបកមកថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តពិតវិញ ព្រោះថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តងាយស្រួលបង្រៀនជាងថ្នាក់សង្គម ឱ្យតែសិស្សខំប្រឹងយកចិត្តទុកដាក់ មិនបាច់ត្រូវចាំច្រើនគឺព្យាយាមយល់នឹងធ្វើបាន។ ទន្ទឹមគ្ននេះ សិស្សខ្លួនឯងក៏គិតដែរថា ទន្ទេញច្រើនពេក អានច្រើនពេកហត់ មិនមែនជារឿងងាយ នោះគាត់នឹងចាប់ផ្ដើមគិតឡើងវិញថា មិនគួររៀនថ្នាក់សង្គមដើម្បីតែប្រឡងជាប់ទៀតទេ ព្រោះដើម្បីជាប់មិនមែនដោយសាររើសផ្នែកសង្គមនោះទេ ដើម្បីប្រឡងជាប់ទាល់តែប្រឹងរៀន ហើយបើបានមកពីការប្រឹងរៀន គាត់នឹងជ្រើសរើសផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តពិត ពេលនោះគុណភាពថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តនឹងកើនឡើង។
ស្ថាបនិកសាលាបង្វឹក Startup Community បន្តថា នៅពេលមានការពង្រឹងវិញ្ញាសា ពេលនោះគេនឹងរកឃើញ សម្រាប់សិស្សដែលជ្រើសរើសរៀនថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តសង្គម គឺសុទ្ធសឹងតែអ្នកដែលស្រឡាញ់ផ្នែកសង្គមពិតប្រាកដ មិនមែនអ្នកទៅរៀនចង់តែប្រឡងជាប់នោះទេ ហើយសិស្សទាំងនោះពេលប្រឡងបាក់ឌុបរួច នឹងទៅបន្តការសិក្សានៅថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យទាក់ទងមុខជំនាញផ្នែកសង្គម។ ដូច្នេះ អ្នកដែលចង់ត្រឹមជាប់បាក់ឌុបនឹងកាត់បន្ថយចំនួន ហើយនៅសល់តែមនុស្សដែលមានគោលដៅច្បាស់លាស់ថា ស្រឡាញ់ផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្ត រៀនថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តពិត និងស្រឡាញ់ផ្នែកសង្គម គឺរៀនថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តសង្គម។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើការពង្រឹងគុណភាពវិញ្ញាសាធ្វើមិនទាន់បាន គឺត្រូវបែងចែកគុណតម្លៃសញ្ញាបត្រ ដោយសញ្ញាបបត្រថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តសង្គម រៀនបានតែមុខវិជ្ជាផ្នែកសង្គមប៉ុណ្ណោះ ចំណែកសញ្ញាបបត្រថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តពិត អាចជ្រើសរើសរៀនមុខវិជ្ជាផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តពិតក៏បាន និងមុខវិជ្ជាផ្នែកសង្គមក៏បាន។ លោក គីម ដារ៉ា បញ្ជាក់ថា ការកំណត់បែបនេះ សិស្សនឹងបកមករៀនផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តពិត, តែយ៉ាងណាការកំណត់គុណភាពវិញ្ញាប្រឡងថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តពិត និងថ្នាក់វិទ្យាសាស្រ្តសង្គម ឱ្យស្មើគ្នាគឺមានប្រសិទ្ធភាពជាង ព្រមទាំងផ្លាស់ប្ដូរការគិតរបស់គ្រូ សិស្ស និងសាលាផងដែរ៕