ជំងឺបាក់ស្បាត ត្រូវបានគេចាត់ទុកថា គឺជាប្រភេទជំងឺផ្លូវចិត្តមួយនៅក្នុងជំងឺថប់បារម្ភ ដោយរោគសញ្ញានៃជំងឺបាក់ស្បាតក្រោយការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្ត (PTSD) អាចមានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងលើជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់អ្នក។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Chad Wetterneck អ្នកគ្រប់គ្រងសុខភាពអាកប្បកិរិយា នៃគ្លីនិក Rogers មានប្រសាសន៍ថា តាមរយៈការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យសុខភាពផ្លូវចិត្ត គេរកឃើញថា ជំងឺបាក់ស្បាត PTSD ត្រូវបានកំណត់ដោយព្រឹត្តិការណ៍ ឬរោគសញ្ញាចំនួនប្រាំ។
១. ការគំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិត៖ ការគំរាមគំហែងនេះរួមបញ្ចូលទាំងព្រឹត្តិការណ៍គំរាមកំហែងអាយុជីវិតដែលបានកើតឡើង។ ទោះជាវាពិត ឬមិនពិត វាពិតជាកើតឡើងលើការយល់ឃើញរបស់អ្នកដែលបានជួបប្រទះ ឬឃើញព្រឹត្តិការណ៍ដែលវាអាចកើតឡើងចំពោះពួកគេម្ដងទៀត។ ការឃើញទិដ្ឋភាព នៃការគំរាម គំហែង ការស្លាប់របស់នរណាម្នាក់ វានឹងជាប់ដិតដាមចំពោះពួកគេ។
២. ការរំលឹកនៃរឿងដ៏ឈឺចាប់ ៖ វាគឺជាបញ្ហាដែលរំខានដល់មនុស្សម្នាក់ឱ្យមានអារម្មណ៍ដូចជាពួកគេស្ថិតក្នុងស្ថានភាពគំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិតម្តងទៀត ដូចជាពួកគេកំពុងមើលភាពយន្ត ឬឃើញអំពីការធ្វើបាបនរណាម្នាក់ដោយវាលាតត្រដាងនៅចំពោះមុខពួកគេ ហើយនោះវាប្រៀបបានដូចការពិតជាក់ស្ដែងសម្រាប់ពួកគេ។

៣. ជៀសវាងការរំលឹករឿងចាស់ម្ដងទៀត ៖ អ្នកដែលមានជំងឺ PTSD តែងតែធ្វើអ្វីដែលពួកគេអាចធ្វើបាន ដើម្បីកុំឱ្យគិតដល់អំពីហេតុការណ៍ដ៏តក់ស្លុត ឬអារម្មណ៍ដែលទាក់ទងជាមួយរឿងរ៉ាវដែលធ្លាប់ធ្វើឱ្យគេឈឺចាប់។ ពួកគេអាចគេចពីផ្លូវនានា ឬពួកគេអាចនឹងបដិសេធមិនបើកបរ ប្រសិនបើពួកគេជួបគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ជាដើម។
៤. ការផ្លាស់ប្តូរស្ថានភាពថប់បារម្ភ ៖ ជំងឺបាក់ស្បាត PTSD អាចទុកឱ្យមនុស្សមានអារម្មណ៍ខ្លាច ហើយរកមើលគ្រោះថ្នាក់ទុកមុន (ការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់)។ វាពិតជាអ្វីដែលធ្វើឱ្យមនុស្សមានអារម្មណ៍ថប់បារម្ភជាងមុន។ អ្នកមានជំងឺបាក់ស្បាតតែងមានអាប្បកិរិយាដោយធ្វើសកម្មភាពលោត ឬមើលស្មារបស់ពួកគេញឹកញាប់។ វាជាសញ្ញារាងកាយ នៃជំងឺ PTSD និងប្រតិកម្មទៅនឹងការកើនឡើងនៃការថប់បារម្ភរបស់រាងកាយពួកគេ។

៥. ការផ្លាស់ប្តូរអារម្មណ៍ ឬការគិត ៖ អ្នកដែលមានជំងឺបាក់ស្បាត (PTSD) អាចមើលឃើញពិភពលោកថា ជាកន្លែងដ៏គ្រោះថ្នាក់បំផុត។ ហើយដោយសារពួកគេផ្ដោតលើការការពារខ្លួនសម្រាប់ខ្លួនឯង ជាញឹកញាប់ពួកគេពិបាកក្នុងការចេញទៅទីសាធារណៈ។ ជាធម្មតា វាអាចធ្វើឱ្យមានភាពឯកោ និងអាចនាំទៅរកការធ្លាក់ទឹកចិត្តបានផងដែរ។ ក្នុងករណីនេះ អ្នកជំងឺអាចនឹងប្រថុយប្រថាន ឬអាចនាំឱ្យប៉ះពាល់កាន់តែច្រើន នៃការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ៕

ជីវប្រវត្តិ: លោក សន តុលា កំពុងសិក្សានៅដេប៉ាតឺម៉ង់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងសារគមនាគមន៍នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ។ បច្ចុប្បន្នលោកជាអ្នកសរសេរ និងអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានអប់រំនៃ AMS Education។