សូរិយា គឺជាក្មេងស្រីជនជាតិដើមភាគតិច រស់នៅខេត្តរតនគិរី នាងត្រូវបានបង្ខំឱ្យឈប់រៀននៅថ្នាក់ទី៥ ហើយទៅស៊ីឈ្នួលជាកម្មករក្នុងចំការចន្ទីដើម្បីជួយជីវភាពឪពុកម្ដាយ និងបង្ខំឱ្យរៀបការនៅវ័យកុមារត្រឹមអាយុ១៦ឆ្នាំ ដែលជាវ័យកំពុងលូតលាស់នៅឡើយ។ សូរិយា បានប្រាប់មកកាន់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានថា នាងពិតជាមិនចង់រៀបការនៅវ័យនេះឡើយព្រោះនាងចង់មានឱកាស និងពេលវេលាសម្រាប់ខ្លួនឯងបានច្រើនជាងនេះ បើទោះបីជាមិនបានរៀនសូត្រច្រើនក៏ដោយ។
សូរិយា បន្តថា ក្រោយរៀបការ នាងត្រូវមានកូនទាំងនៅវ័យក្មេង និងជួបបញ្ហាជាច្រើនព្រោះនាងមិនទាន់ចេះរបៀបរបបមួយចំនួនអំពីខ្លួនឯង ស្វាមី និងការចិញ្ចឹមកូននៅឡើយ ។ ការរៀបការនៅវ័យកុមារនេះបានធ្វើឱ្យ សូរិយា ជួបផលវិបាកជាច្រើនដូចជា ការមានកូននៅវ័យកុមារដែលពិបាកក្នុងការសម្រាលកូន(អាយុក្រោម១៨ឆ្នាំ) ការថែរក្សាអនាម័យខ្លួនឯង កង្វះអាហារូបត្ថម្ភ និងមិនមានការងារច្បាស់លាស់ដែលអាចចំណូលសម្រាប់គ្រួសារ ។
លើសពីនេះ សូរិយា ក៏មានអារម្មណ៍ថាពិបាកព្រោះធ្លាប់តែញ៉ាំបាយ និងធ្វើកិច្ចការជាមួយឪពុកម្ដាយ បែរជាត្រូវបែកផ្ទះ មើលកូន និងធ្វើការងារគ្រប់យ៉ាងតែម្នាក់ឯងនៅក្នុងវ័យនេះ ហើយពេលខ្លះថែមទាំងត្រូវបានខាងប្ដីស្ដីបន្ទោសផងដែរ។
«ប្រសិនបើពេលនេះខ្ញុំមិនទាន់រៀបការ ប្រហែលជាខ្ញុំមានឱកាសបានដើរលេងនៅក្រៅភូមិ ឬទៅកន្លែងដើរលេងណាផ្សេងបានខ្លះជាជាងនៅតែផ្ទះ ឬក្នុងភូមិដូចពេលនេះព្រោះខ្ញុំមិនដែលបានដើរលេងនោះទេ»
សូរិយា
ជនជាតិដើមភាគតិចរូបនេះបានបន្ថែមថា បើសិនជាមានឱកាសបានរៀនសូត្រឱ្យបានច្រើនជាងនេះ និងមានការអនុញ្ញាតពីគ្រួសារ ម្ល៉េះពេលនេះនាងអាចកំពុងរៀនសូត្រ មានការងារធ្វើ និងមានឱកាសស្គាល់បរិយាកាសខាងក្រៅច្រើនផងដែរ។
ដោយមានភាពអៀនខ្មាស់ សូរិយា និយាយជាភាសាជនជាតិដើមភាគតិចរបស់ខ្លួនទៅកាន់អ្នកបកប្រែមកក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាន ដោយស្នើដល់ឪពុកម្ដាយគ្រប់រូបផ្ដល់ឱកាសរៀនសូត្រដល់កូន ផ្ដល់សិទ្ធឱ្យកូនជ្រើសរើសវ័យរៀបការដោយខ្លួនឯង និងកុំបង្ខំឱ្យកូនរៀបការនៅវ័យកុមារ។
យោងតាមលទ្ធផល នៃការសិក្សារបស់គម្រោង CEFMU របស់អង្គការភ្លែនអន្តរជាតិ បានបង្ហាញថា ស្រ្តីនៅខេត្តភាគឦសាន ជាពិសេសនៅខេត្តរតនគិរី ចំនួន ៣៧,៣% បានរៀបការមុនអាយុ១៨ឆ្នាំ ។ លោក យី គីមថាន នាយករងប្រចាំប្រទេសផ្នែកកម្មវិធីរបស់អង្គការភ្លែនអន្តរជាតិកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា កត្តាសំខាន់ៗដែលទាញឱ្យក្មេងស្រីធ្លាក់ចូលក្នុងស្ថានភាពរៀបការមុនអាយុ ឬ រៀបការនៅវ័យកុមារ គឺ ដោយសារទីតាំងភូមិសាស្រ្តដាច់ស្រយាល មានបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ ការអប់រំក្នុងគ្រួសារ មជ្ឍដ្ឋានរុញច្រានប្រឈមនឹងការការបោះបង់ការសិក្សា ហើយមានចំណេះដឹងតិចតួចអំពីការរៀបការនៅវ័យកុមារ៕