គម្រោង “ការលើកកម្ពស់សិទ្ធិ និងការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវស្ថានភាពសុខភាពអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម” របស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា កំពុងតែប្រមូលរឿងរ៉ាវឆ្លងកាត់របបខ្មែរក្រហមពីអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមចំនួនជាង៦ម៉ឺននាក់ ហើយក្នុងចំណោមនោះ មានជាង៨ពាន់នាក់កំពុងទទួលបានសេវាពិនិត្យ និងចូលរួមកម្មវិធីអប់រំថែទាំសុខភាពពីគ្រូពេទ្យជំនាញ។
លោកស្រី សូ ហ្វារីណា នាយិការងមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា បើយោងតាមស្ថិតិ មានអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមប្រមាណជា៥លាននាក់ ហើយក្នុងចំណោម៥លាននាក់ គឺមានអ្នកដែលបានឆ្លងកាត់សង្រ្គាមរហូតដល់ទៅ២ជំនាន់ គឺសង្រ្គាមវៀតណាម និងសម័យខ្មែរក្រហម។ បច្ចុប្បន្នភាគច្រើននៃអ្នកដែលរស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម គឺកំពុងរស់នៅតាមទីជនបទដាច់ស្រយាល ដែលប្រឈមនឹងការទទួលបាននូវសេវាសង្គម និងសុខភាព ។ ដោយមើលឃើញពីបញ្ហាទាំងនេះ ទើបមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា បានបង្កើតគម្រោង “ការលើកកម្ពស់សិទ្ធិ និងការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវស្ថានភាពសុខភាពអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម” ដែលជាផ្នែកមួយ នៃគម្រោងការអប់រំ ស្រាវជ្រាវអំពីប្រល័យពូជសាសន៍នៅកម្ពុជា ហើយបន្ថែមដោយផ្តោតលើសុខភាពមួយទៀត។
តាមលោកស្រី ហ្វារីណា គម្រោងមួយនេះ គឺលើកកម្ពស់ការចងចាំរបស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម ដោយផ្តោតទៅលើការប្រមូលសាច់រឿង ដែលមានយុវជនស្ម័គ្រចិត្តជាង៣ពាន់នាក់ជួយនៅក្នុងកិច្ចការនេះ។ យុវជនស្ម័គ្រចិត្តដែលមានវ័យប្រមាណពី១៨ ទៅ២៥ឆ្នាំទាំងនោះ ត្រូវបានជ្រើសរើសនៅតាមមូលដ្ឋានតែម្តង ដើម្បីឱ្យពួកគេអាចចូលរួមចំណែកក្នុងការងារប្រវត្តិសាស្រ្ត ការងារសុខភាព ការងារសង្គម ហើយផ្តល់មកឱ្យសហគមន៍របស់ពួកគេវិញ ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ យុវជនទាំងនោះក៏អាចរៀនសូត្រអំពីរឿងរ៉ាវ និងពង្រឹងភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់គេនៅតាមសហគមន៍ផងដែរ។
តើអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមកំពុងជួបនូវបញ្ហាសុខភាពអ្វីខ្លះ?
ការនិយាយរឿងរ៉ាវពីអតីតកាលក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ប្រៀបដូចជាការគាស់រំលើងមកវិញនូវរឿងរ៉ាវឈឺចាប់របស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម ។ តែបើតាមលោកស្រី ហ្វារីណា ពួកគាត់អាចនឹងមានការពិបាក ឬឈឺចាប់បន្តិចបន្តួច ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីនោះ គាត់នឹងមានអារម្មណ៍ធូរស្បើយខ្លាំង ហើយជំរុញឱ្យគាត់ចង់និយាយរឿងហ្នឹង។
តាមការស្រាវជ្រាវ និងអង្កេតរបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា អ្នកដែលរស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម ពួកគាត់បានជួបនូវបញ្ហាប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្តមួយចំនួន ហើយជាមួយគ្នានេះ ពួកគាត់ក៏កំពុងប្រឈមនឹងជំងឺ១០យ៉ាង ដូចជាជំងឺលើសឈាម ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺផ្លូវចិត្ត ក៏ដូចជាជំងឺបេះដូងជាដើម។ តែយ៉ាងណាមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា បានធ្វើការងារនេះជាមួយអង្គការចិត្តសង្គមអន្តរវប្បធម៌ ឬហៅកាត់ថា TPO ដើម្បីផ្តល់ជូនការពិនិត្យសុខភាពដល់មូលដ្ឋាន ឬពួកគាត់អាចអញ្ជើញទៅកាន់គ្លីនិកដៃគូ ដើម្បីពិនិត្យសុខភាពជាប្រចាំយ៉ាងហោចណាស់ឱ្យបានម្តងក្នុងមួយឆ្នាំ។
បើទោះបីជាគម្រោង “ការលើកកម្ពស់សិទ្ធិ និងការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវស្ថានភាពសុខភាពអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម” ត្រូវបានអនុវត្តរយៈពេល៤ឆ្នាំហើយក្តី តែគម្រោងមួយនេះនឹងមិនបញ្ចប់ត្រឹមនេះទេ ដោយបើតាមប្រសាសន៍របស់លោកស្រី សូ ហ្វារីណា ជាគោលដៅរបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា នឹងធ្វើការពង្រីកគម្រោងនេះឱ្យបានតាមតំបន់ផ្សេងៗទៀតនៅទូទាំងប្រទេស ព្រោះអ្នកដែលរស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមដែលមានអាយុច្រើនជាង៥០ឆ្នាំជាច្រើនទៀតពួកគាត់កំពុងប្រឈមនឹងជំងឺ ក៏ដូចជាបញ្ហាផ្សេងៗ។ «…យើងចង់ធ្វើឱ្យអស់ចិត្ត បានផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ពួកគាត់ ហើយអ្នកស្ម័គ្រចិត្តក៏ទទួលបានសាច់រឿង និងព័ត៌មានសំខាន់ៗពីអ្នករស់រានមានជីវិតផងដែរ»៕